enerjide 2009 nasil gececek

Enerji muhabirleri ile kahvaltili sohbet toplantisinda bulusan EPDK Baskani Hasan Köktas, 2008 yilini degerlendirdi, 2009 yili hedeflerini hakkinda bilgi verdi ve gazetecilerin sorularini yanitladi.||2008 yilinin enerji sektörü açisindan son derece hareketli bir yil oldugunu belirten Köktas, geçen yil enerji yatirimlarinin hizli devam ettigini, uluslararasi piyasalarda dogal gaz ve petrolde çok ciddi fiyat hareketlilikleri oldugunu, petrolün ayni yil içinde tarihinin en yüksek, ayni zamanda da en düsük fiyatlarindan birine ulastigini anlatti.||Piyasa yapisi açisindan da 2008 yilinin kendileri için çok önemli yillardan biri oldugunu kaydeden Köktas, ``Çünkü enerji piyasalarinda derinlik olusmaya, özel sektörün payi giderek artmaya baslamistir. Arzu ettigimiz rekabetçi piyasayi olusturmaya yönelik çok ciddi adimlar atilmistir`` dedi.||Geçen yilin, özel sektörün enerjideki yatirimlarinin çok hiz kazandigi bir dönem oldugunu söyleyen Köktas, halen özel sektörün elinde 20 milyar dolarin üzerinde devam etmekte olan bir portföy bulundugunu, bunun da yaklasik 22 bin Megavatlik(MW) bir kurulu gücü ifade ettigini, elektrik üretimi açisindan da 112 milyar kilovatsaatlik (kWh) bir üretime denk geldigini kaydetti. Köktas, enerji piyasasinda özellikle elektrik sektöründe ciddi sekilde rol almaya baslayan özel sektörün elinde devam etmekte olan 474 proje bulundugunu vurguladi.||2009`un küresel mali krizin etkilerinin reel sektörde hissedilecegi bir yil olacagini, bati dünyasi ve ABD merkezli krizden Türkiye`nin de etkilenecegini ifade eden Köktas, ``Ama Türkiye, barindirdigi firsatlarla krizi firsata dönüstürebilecek nadir ülkelerden de biridir`` diye konustu.||-DENETIM FAALIYETLERI HIZ KAZANACAK-||Denetim faaliyetlerine hiz verdiklerini ve 2009 yili bütçesinin üçte birini denetim faaliyetlerine ayirdiklarinin altini çizen Köktas, ``2009 yilinda, denetim yöntemlerimizi bir miktar daha degistirmis ve yeni denetim mekanizmalarini devreye koymus olacagiz. Elektronik ortami, teknolojileri isin içerisine koyarak, denetim mekanizmalarini gelistirmis olacagiz`` dedi.||Daha etkin denetim saglayacak bir takim stratejileri devreye sokacaklarini, bununla ilgili de TÜBITAK ile bir çalismalari bulundugunu söyleyen Köktas, degisiklikleri önümüzdeki dönemde proje proje açiklayacaklarini bildirdi.||-SEKTÖRLE BULUSMA TOPLANTILARI BASLAYACAK-||EPDK olarak bu yilin hemen basinda özel sektörle bulusma toplantilari düzenleyeceklerini bildiren Köktas, 14 Ocak`ta petrol sektörüyle baslayacak olan toplantilarin Mart ayinin ortasina kadar devam edecegini söyledi.||Özel sektörde faaliyet gösteren yaklasik 40`a yakin dernek ve sendika adi altinda örgütlenen sivil toplum örgütleriyle yapacaklari toplantilarda geçen yil ve 2009`a iliskin degerlendirmeler yapacaklarini ifade eden Köktas, sunlari söyledi:||``Bu toplantilarda ayni zamanda krizin sektör üzerindeki etkilerini nasil azaltabiliriz, bunun çalismalarini yapacagiz. Onlar, yasadiklari sorunlari ve çözüm önerilerini iletmis olacaklar. Biz de bunlari ilgili sektör dairelerimizde degerlendirip, Kurul`a karar seklinde sunuyoruz. Kurul bunlari tartisip uygun olanlari karara dönüstürerek sektöre katkida bulunuyor. Bu toplantilari geçen yil yapmistik. Bu yilin hemen basinda da sektörle bulusma toplantilarini yaparak, önemli ölçüde sektörü krize karsi daha dayanikli hale getirmeye çalisiyoruz.``||-``ENERJI SEKTÖRÜNDE DERINLIK ARTACAK``-||Bu yil içinde, elektrik ve dogal gaz sektöründe derinligin daha da artacagini ifade eden Köktas, söyle konustu:||``Elektrik dagitiminin yüzde 98`i kamunun elindeydi. Son dönemde yapilan özellestirmelerle (özellestirmesi bitmis ama devredilmemis olanlar da dahil) yaklasik özel sektörün payi yüzde 25`lere ulasti. Daha rekabetçi bir piyasa olusturmaya yönelik çalismalarimiz hizli bir sekilde devam edecek ve özel sektörün payini olabildigince artirarak, rekabetçi kosullari olusturmaya çalisacagiz. Monopol piyasalardan rekabetçi, çok oyunculu bir piyasaya geçis çalismalari devam edecek. Elektrik üretiminin daha önce yüzde 83`ü kamunun elindeydi. Özel sektörün payi hizli bir sekilde artiyor. 2009`da da bu pay artmaya devam edecek. Çünkü çok ciddi sekilde üretim tesisleri 2009 ve 2010 yilinda devreye alinmis olacak. Dolayisiyla elektrik üretiminde de özel sektörün payi artmaya devam edecek.||Dogal gaz sektörüne baktigimizda da, dagitim ayaginda bir rekabet söz konusu. Son gelinen nokta itibariyle 63 sirket su anda lisans sahibi. Dogal gaz 63 sehrimize ulasmis durumdadir. Yaklasik 40 milyon insanimizin oturdugu sehirlere dogal gaz altyapisi dösenmistir. Bu, çok hizli bir sekilde artmaya devam edecek. Halen ihalesi yapilmamis 12 tane daha ilimiz var.``||-``ÖZEL SEKTÖR DE DOGAL GAZ ITHALATINA BASLAYACAK``-||Dogal gazin tedarik ayaginda sadece BOTAS`in faaliyet gösterdigini, dolayisiyla Türkiye`deki dogal gazin hemen hemen tamamini BOTAS`in gerçeklestirdigini anlatan Köktas, EPDK`nin verdigi lisanslarla 2009 yilinda özel sektörün de kontrat devirlerinden kaynaklanan dogal gaz alimlarina baslamis olacagini kaydetti. Köktas, su anda BOTAS disinda 2 özel sirketin dogal gaz ithalat lisansi aldigini belirtti.||4646 Sayili Dogalgaz Piyasasi Kanununda, 2008 yilinin sonuna kadar BOTAS`in piyasa payinin yüzde 20`nin altina indirilmesinin öngörüldügüne isaret eden Köktas, sunlari kaydetti:||``Maalesef bu, bugüne kadar gerçeklestirilememistir. Bundan dolayi Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanligi, ilgili bütün kurumlarin katkisiyla, dogal gaz piyasasini daha rekabetçi kosullara ulastiracak bir kanun tasarisi çalismasi yapmakta. Dogal gaz piyasasini birden fazla oyuncunun faaliyet gösterebildigi bir piyasa haline dönüstürecek çalismalar çok hizli sekilde devam ediyor. Bu konuya iliskin EPDK olarak biz de kendi görüslerimizi bakanliga iletmis olacagiz.``||-``2009 YENILENEBILIR ENERJI YILI OLACAK``-||``2009 yenilenebilir enerji yili olacak`` diyen Köktas, rüzgar enerjisinde hukuki altyapinin tamamlandigini ve basvurularin degerlendirilme asamasina geldigini, günesle ilgili de hukuki alt yapinin çok hizli sekilde tamamlanacagini bildirdi.||Hidroelektrik santrallerle ilgili faaliyetlerin de devam ettigini belirten Köktas, ``2009`a baktigimizda hem hidroelektrik açisindan hem de rüzgar ve günes enerjisi üretimi açisindan bir yenilenebilir enerji yili olacagini söyleyebiliriz`` seklinde konustu.||-ANKARA`DAKI DOGAL GAZ FACIASI-||Gazetecilerin konuyla ilgili sorulari üzerine yilin ilk günü Ankara`da 7 üniversite ögrencisinin ölümüne yol açan dogal gaz faciasiyla ilgili olarak Köktas, olaydan büyük üzüntü duydugunu bildirdi.||EPDK olarak konuyu bu asamada degerlendirmelerinin mümkün olmadigini söyleyen Hasan Köktas, ``Konunun daha ayrintili bir sekilde incelenip raporlarin ortaya çikmasindan sonra belki bu tür bir degerlendirme yapmak mümkündür. Teknik raporlar çikmadan, su asamada benim birsey söylemem mümkün degil`` diye konustu.||EPDK`nin dogal gaz piyasasina, dagitim sirketlerine yönelik ``yogun bir denetimi`` oldugunu belirten Köktas, bu konuya iliskin tamamen cihazlar ve uygulamasi açisindan teknik standartlar zaten var oldugunu, bu standartlara uygun olup olmadiginin tespiti için teknik rapora bakilmasi gerektigini vurguladi.||-ANKARA`DA FAZLA ÖDENEN SAYAÇ PARALARI-||Köktas, EGO Genel Müdürlügü tarafindan 2004 yilinda abone olanlardan iki kez alinan abonelik ücretiyle ilgili olarak sunlari söyledi:||``EPDK, bu konudaki tüm görevini hizli bir sekilde, hakkiyla ve mevzuata uygun bir sekilde yerine getirmistir. Konu 2 Haziran 2005 yilinda çikan bir yönetmelikle ortaya çikiyor. Katsayisi diye bilinen, bir takim basinç-isi farkliligindan dogan farklilasmayi ortadan kaldiran bir sistem. O dönem içerisinde yaklasik 6 aylik bir süre içerisinde bu uyumu, adaptasyonu EGO o dönemde yerine getiremiyor. Dolayisiyla bu kurumumuz tarafindan tespit ediliyor. Gerekli islemler yapildiktan sonra 2008 mart ayinda bunun kararini verdik.``||Baskent Dogalgaz AS.`nin konuyla ilgili yaptigi tespitte 811 bin abonenin bu konudan etkilendiginin ortaya çiktigini kaydeden Köktas, söz konusu sirketin bir ödeme takvimi belirleyerek Kuruma bildirdigini, bunun da degerlendirildigini söyledi.||-RAFINERI KONUSU-||Rafineri konusuyla ilgili degerlendirmelerin sürdügünü kaydeden EPDK Baskani, en büyük yatirim araçlarindan biri olan rafineri konusunun iyi degerlendirilmesi gerektigini bu nedenle çalismalarin zaman aldigini söyledi.||-DOGAL GAZDA INDIRIM||Dogal gazda fiyatlarinin tamamen BOTAS tarafindan degerlendirildigini, söz konusu fiyatlarin EPDK`nin onayina tabi tarife türünden olmadigini vurgulayan Köktas, bu konuyu ancak bir vatandas olarak degerlendirebilecegini söyledi.||``ENERJI SEKTÖRÜNDE RASYONEL BIR FIYATLANDIRMA IÇIN ENERJI ÜLKELERIN DIS POLITIKA ENSTRÜMANI OLMAKTAN ÇIKARILMASI GEREKIYOR``||Enerji Piyasasi Düzenleme Kurumu(EPDK) Baskani Hasan Köktas, enerji sektöründe rasyonel bir fiyatlandirma için enerjinin ülkelerin dis politika enstrümani olmaktan çikarilmasi gerektigini bildirdi.||Enerji muhabirleri ile kahvaltili sohbet toplantisinda bulusan EPDK Baskani Hasan Köktas, gazetecilerin sorularini yanitladi.||Yasanan ekonomik mali kriz nedeniyle enerji sektöründe yatirim basvurusunu geri çekenlerin olup olmadiginin sorulmasi üzerine Köktas, krizden dolayi yatirimini çeken bir yatirimcinin su ana kadar olmadigini belirtirken, krizle bir dönemin kapandigini, fakat yeni bir dönemin henüz baslamadigini ve belirsizliklerin hala devam ettigini söyledi. Köktas, ``Yeni bir dönem henüz baslamamistir. Yani hala belirsizlerin devam ettigi bir dönemi yasiyoruz. Onun için yatirimdan vazgeçme degil de belki bekleme seklinde bir takim basvurular olabilir`` dedi.||2008`in ikinci yarisindan itibaren sektörü çok yakindan takip ettiklerini, sektör temsilcileriyle yaptiklari toplantilarda krizin yatirimcilar üzerindeki etkilerini minimize edecek önlemler üzerinde çalistiklarini anlatan Köktas, konuyla ilgili son 6 ayda çok ciddi kararlar da alindigini vurguladi. Köktas, ``Yatirimcilarin yatirimini daha kolay, daha rahat yapabilmeleri, finansmanini daha kolay saglayabilmelerini mümkün kilan düzenlemeleri sistem içine koyduk. Yatirimi zamaninda bitiremeyen yatirimcilarin cezai durumlara düsmemeleri için yeni bir takim referans yatirim süreleri belirledik`` dedi.||Türkiye`de krizi firsata dönüstürebilecek temel unsurlarin oldugunu, bunlarin basinda da enerji piyasasi geldigini ifade eden Köktas, önümüzdeki dönemde hem dogrudan, hem de finansman paketleri yoluyla Türkiye`ye yabanci sermaye gelisini hizlandiracak en önemli faktörün enerji yatirimlari oldugunu bildirdi.||EPDK Baskani, dünyanin en büyük mali krizinin yasanmasina ragmen enerji sektöründe proje finansmaninin hala devam ettigini, bu nedenle önümüzdeki dönemde yapilmasi planlanan elektrik üretim ve dagitim özellestirmelerinin ekonomik krizden fazla etkilenecegini düsünmedigini de vurguladi.||-AKARYAKIT SEKTÖRÜNDEKI FIYATLANDIRMA||Uluslararasi piyasalarda düsen petrol fiyatlarinin akaryakit sektörüne tam olarak yansimadigina iliskin degerlendirmeler üzerine Köktas, sektörü tüm parametreleriyle yakindan takip ettiklerini söyledi.||Serbest piyasada olan bir ürünün fiyatinin ancak rekabetçi bir piyasa olusturarak ve seffaflastirarak düsürülebilecegini kaydeden Köktas, ``Nitekim bu konuya iliskin bir yönetmeligi geçen Ekim ayinda yürürlüge koymustuk, bunun da etkilerini görmeye basladik. Kuskusuz dolar kuru ve ham petrol fiyatlari yükselmezse akaryakit fiyatlari düsmeye devam edecek`` seklinde konustu.||Akaryakit üzerindeki vergilerin düsürülmesine yönelik bir girisimlerinin bulunup bulunmadiginin sorulmasi üzerine Köktas, akaryakittaki vergilerin son 25-30 yildir neredeyse ayni oldugunu ve akaryakittan alinan vergilerin hükümetler için önemli bir kaynak oldugunu ve bu konuda EPDK olarak yorumda bulunamayacaklarini söyledi.||-ELEKTRIK TÜKETIMINDEKI AZALMA||2008 yili Kasim ve Aralik aylarinda elektrik tüketiminde meydana gelen düsüslerin sorulmasi üzerine Köktas, geçen yilin ilk 6 aylik döneminde elektrik tüketim oranininda yüzde 9,7 civarinda artis oldugunu, sadece geçen yilin son çeyreginde tüketimde gerileme yasandigini kaydetti.||Elektrik sektöründeki büyümenin krize duyarliliginin çok az oldugunu ve mali krizin psikolojik etkileri ortadan kalkmaya basladigi andan itibaren tüketimde artis hizinin devam edecegini belirten Hasan Köktas, ``2009 yilindada Türkiye`de elektrik tüketiminde yine dünya ortalamalarinin çok üzerinde bir büyümenin olacagini düsünüyorum`` diye konustu.||-RUSYA-UKRAYNA ARASINDAKI DOGAL GAZ KRIZI||Rusya ile Ukrayna arasinda yasanan dogal gaz kriziyle ilgili degerlendirmelerinin sorulmasi üzerine Köktas, sunlari söyledi:||``Temel görüs olarak sunu söylemek lazim; enerji ülkelerin dis politika enstrümani olmaktan çikarilmalidir. Bunu yapamadigimiz sürece rasyonel bir fiyatlandirma, yani maliyet bazli bir fiyatlandirma olmaz. Irrasyonel bir fiyatlandirma gelmis olur. Ikincisi ülkeler enerjiyi bir silah veya dis politika enstrümani gibi kullandiklari zaman esas itibariyle enerji nihai bir tüketim ürünü olmaktan çikip, baska bir sey oluyor. 2008 yilinda ham petrolde tarihin en yüksek fiyati, ama ayni zamanda en düsük fiyatlarindan birini de gördük. Ne oldu da ham petrol 148 dolara çikar çikti ve ondan sonra ne oldu da 33 dolarlara kadar düstü. Dünyada hangi üretim veya tüketim faaliyetlerinde degisiklik oldu da böyle inanilmaz bir fiyat farki ayni yil içinde oldu. Ülkeler konuyu bir dis politika araci olarak kullandiklari zaman maliyet bazli fiyatlandirma ortadan kalkiyor, bunun bedelini de dünyadaki herkes ödüyor.``||-NÜKLEER SANTRAL ÖNEMLI||Bir gazetecinin Türkiye`nin dogal gazda önemli oranlarda Rusya`ya bagimli oldugu, nükleer santralde de tek teklif sahibinin Rus-Türk ortakligi oldugunu hatirlatarak, ``Nükleer santral isini de Rusya`ya vermek enerjide bu ülkeye olan bagimliligi artirmaz mi?`` seklindeki sorusu üzerine Hasan Köktas, enerjide kaynak ve ülke çesitlendirmesinin önemli oldugunu belirtti.||Nükleer santral ihalesinde ise tek teklif sahibi bulundugunu ve sonuçlanmamis bir ihale için yorum yapamayacagini bildiren Köktas, ``Ama ortada bir gerçek var, nükleer önemli bir enerji kaynagidir ve Türkiye hizli bir sekilde nükleer enerjiyi sistemine sokmalidir`` diye konustu.

Enerji Korumasi